İsrail, Gazze’ye düzenlediği hava saldırılarında daha ağır mühimmat kullanabilmek için F35’lerin gizlilik özelliğinden vazgeçti. Pilotlar, çatışmalar sırasında 600 metrelik mesafeyi koruma talimatına rağmen 200 metreye kadar inerek yüksek hassasiyetli bombalar bırakıyor.
Kassam Tugayları’nın silahlı kanadı olan Hamas, 7 Ekim 2023 sabahı İsrail’e adeta “sürpriz” bir saldırı gerçekleştirdi. 7 Ekim tarihi, Yom Kippur savaşının 50. yıldönümü için seçilmişti. İsrail, ilk aşamada beklemediği bir saldırı ile karşı karşıya kaldığı için aksiyon almakta zayıf kaldı ancak daha sonra Gazze’ye olan saldırılarını hava, kara ve denizden olmak üzere şiddetlendirdi.
İsrail, 7 Ekim’den bu yana devam eden Hamas-İsrail savaşında Gazze’ye düzenlediği hava harekatlarında “F35 savaş uçaklarını” kullandıklarını açıklamıştı. İsrail Hava Kuvvetleri’nde F-35I Adir varyantı olarak adlandırılan uçakların saldırılar sırasında son olarak 4’üncü nesil muadilleri F-16I Sufa ve F-15I Ra’am’ın manevralarına benzer manevralar yapması tartışma yarattı. Savaşın ilerleyen günlerinde ise İsrail’in F35’lerinin gizlilik özelliğini kullanmadığı ortaya çıktı.
F-35I’nin operasyonel kullanımıyla ilgili bu detay, İsrail Savunma Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı General Herzi Halevi‘nin Nyotim Hava Üssü’ne yaptığı denetim ziyareti sırasında ortaya çıktı.
Halevi konuşmasında, İsrail’in bölgesel muadilleri üzerinde sahip olduğu teknolojik üstünlüğü vurgulayarak, “İsrail’in F-35I filosunun Orta Doğu’nun herhangi bir köşesine ulaşabileceğini” iddia etmişti. Öte yandan; Halevi, Adir F-35’lerin çok yönlü görevlere katıldığını belirterek; sadece Gazze’ye hava saldırıları düzenlemekle kalmayıp, kendi kara birliklerini destekleyen görevler de yürüttüğünü söylemişti.
Halevi, F35I’nin çok yönlülüğünü kabul ederek bu yüksek teknolojili savaş uçağı ile kara birliklerini destekleyen görevler yürüttüklerini de belirtmiş oldu. Bu görevler tipik olarak savaş jetleri, helikopterler veya büyük boyutlu insansız hava araçları tarafından gerçekleştiriliyor. Yüksek teknolojili bu araçların çok yönlülüğü de bu noktada önem kazanıyor.
İsrail neden gizlilik özelliğini kullanmıyor?
F-35I’ler, kara birliklerine sağlam bir destek sistemi sağlamak için yaklaşık 1 tonluk GBU-31 JDAM güdümlü bombaları etkin bir şekilde kullanıyor. Bu ağır mühimmatların kanat altında kullanılması ise gizlilik özelliğini geri planda bırakıyor.
İsrail’in bu özelliği göz ardı edebilmesindeki en temel neden ise Hamas’ın hava savunma alanında elinde yeterli ekipman bulunmaması olarak açıklanabilir. İsrail’in iyi organize edilmiş, yapılandırılmış ve donanımlı bir modern ordusu varken, Hamas’ın temel savaş, gerilla savaşı, intihar saldırıları gibi becerilerle donanmış, telkin edilmiş ve eğitilmiş savaşçıları var.
İsrail ordusunun güncel durumu nasıl?
“Askeri Denge 2023” raporuna göre, İsrail’in 1.69.500 aktif ordusu var ve 1.26.000’i toplu ordudan oluşuyor. İsrail’de askeri sistem, Yahudilerin ve Dürzilerin 24 ay (kadınlar için) ile 48 ay (memurlar için) arasında değişen sürelerle askerlik yapma zorunluluğu var.
İsrail ordusu 3 Kolordu, 2 Zırhlı Tümen, 1 Çok Boyutlu Tümen, 1 Özel Harekat Tugayı, 1 Para Tugayı, 3 Topçu Tugayı ve diğer birçok askeri oluşumu barındırıyor. Global Power’ın sıralamasına göre, İsrail bölgedeki dördüncü en büyük orduya sahip. İsrail’in önünde ise Türkiye, Mısır ve İran var. Yine aynı sıralamaya göre; İsrail ordusu küresel olarak 18. sırada yer alıyor.
İsrail’in hava kuvvetleri gücüne baktığımızda; 14 avcı filosuna, 2 AH-64 Apache saldırı helikopterine ve farklı destek rollerinde birçok başka uçağa bölünmüş toplam yaklaşık 350 uçakla F-15, F-16 ve F-35 şeklinde en modern savaş uçaklarına sahiptir. Ünlü Heron silahlı İHA’ların yanı sıra 160 km menzilli uzun menzilli M901 Patriot PAC-2 ve kısa menzilli Demir Kubbe (roket karşıtı sistem) dahil olmak üzere bir dizi füze ve füze karşıtı sistem, silahlı ve silahsız İHA envanteri bulunuyor. Hepsinden önemlisi ise İsrail’in yaklaşık 23,4 milyar dolarlık bir askeri bütçesi var.
Hamas’ın gücü ve potansiyeli nedir?
Öte yandan Hamas, militan bir ideolojiye sahip askeri nizamdan uzak yapılandırılmış bir gruptur. Filistinli bir din adamı olan Şeyh Ahmed Yassin tarafından 1987 yılında, İsrail’in Filistin işgaline karşı ayaklanmadan sonra kuruldu. Askeri kanadı daha sonra 1990’da kuruldu. Ordunun herhangi bir konvansiyonel gücü veya silahı yok. Savaşçıların, öncelikle gerilla savaşı taktikleri konusunda eğitilmiş 25 bin ila 30 bin kişi civarında olduğu tahmin ediliyor.
Hamas’ın cephaneliğinde Rus yapımı Kornet platformuna ve İran Fajr ailesine anti-tank silahlarının olduğu biliniyor. Ayrıca 185 mile kadar menzile sahip İran kökenli Fateh-110 balistik füzelere de sahip. Sonuç olarak, grubun yaklaşık 10 bin rokete sahip olduğu iddia ediliyor. Hareketlilik açısından, cipler, kamyonetler ve motosikletler gibi hızlı hareket eden hafif araçlar kullanılıyor.
Bu bağlamda; savaş, güçlü, geleneksel, modern ve teknolojik olarak üstün bir ordu ile askeri nizamdan uzak biçimlendirilmiş, kötü donanımlı ancak yüksek motivasyonlu, geleneksel olmayan bir güç arasında.
|
F35’in genel özellikleri ve “gizlilik özelliği” nedir? Lockheed Martin tarafından tasarlanan beşinci nesil bir savaş uçağı olan F-35, gizlilik yetenekleri, gelişmiş elektronik sistemleri ve ağ tabanlı savaş operasyonlarıyla tanınıyor. F-35, gelişmiş gizlilik, gelişmiş sensör yetenekleri ve ağ tabanlı veri paylaşım özellikleri sunar. Bu sayede çatışma alanının kapsamlı bir resmini elde edebilir, uzun menzillerde hedeflere saldırabilir ve düşman tespitinden kaçınabilir. Gizlilik özelliği; askeri uçaklarda radar, kızılötesi, sonar ve diğer tespit yöntemlerine karşı daha az görünür hale getirmek için kullanılan bir dizi teknolojiyi ifade eder. |
